Monday, November 23, 2009

The Great Escape + Night of the Hunter

Night of the Hunter (1955) – 10/10. Leaning... leaning... safe and secure from all alarms. Leaning... leaning... leaning on the everlasting arms.


















Ég sá þessa mynd leikstýrð af Charles Laughton með Robert Mitchum í aðalhlutverki ekki á miðvikud. en ég hef séð hana áður. Söguþráðurinn er þannig að á kreppuárum Bandaríkjanna (mig minnir að hún eigi sér stað þá) er prestur leikinn af Robert Mitchum að leita uppí helling af fölldum peningum hjá Bandariskri fjölskyldu. Þessi fjölskylda samanstendur af ekkju og tveimur börnum hennar, en pabbi þessara barna létu börnin vita hvar peningarnir voru falldir og ætlar Robert Mitchum sér að komast af því. Það sem gerir þessa mynd svona sígílda era að hún er sögð með rosalega sjónrænum hætti og virðist ekki eiga sér stað í neinum raunveruleika. Myndin er svaka surrealistísk og er þessi fantasy-heimur sem við heimsækjum hreint út sagt magnaður. Það má túlka þessa mynd með tvennum hætti, annaðhvort með því að túlka söguþráðin úr realistisku sjónarhorni eða túlka hann sem eitthvað æðri sem tekur á baráttuna milli góðs og ills þar sem karakterar eru alls ekki persónur, heldur eins konar heildarímyndir fyrir hatur og ást. (veit ekki hvort þetta meikar séns, bjó í útlöndum, get ekki tjáð mig á íslensku). Fyrst þegar ég sá myndina, þá fannst mér hún hálf-kjánaleg (en samt góð) enda túlkaði ég henna útfrá realistisku sjónarhorni. En ári seinna og með fleiri kvikmyndir að baki mér, þá varð seinna áhorfið að einni ótrulegustu rússibanaferð sem ég hef farið í, þar sem hægt var að yfirsjá Mitchum missa börnin með mjög klaufalegum hætti og í stað sjá heildina sem myndin var að reyna endurspegla. Börnin eiga alltaf að sleppa frá Mitchum og það eina sem skiptir máli er að það sé tekið upp með fallegum hætti. Hvort sem atriðin þegar Mitchum missir af þeim í kjallaranum eða á sjávarbakkan líta raunveruleg skiptir engu máli, kvikmynd byggir upp sinn eigin heim og eigin raunveruleika, og við ættum að skoða hana útfrá honum. Hvaða hálfviti sem er, getur endurspeglað raunveruleikann eða búið til eltingarleiki sem meika séns, það eru hins vegar bara meistarar sem geta búið til sinn eigin raunveruleika með eins fallegum hætti og Charles Laughton gerir hér. Myndin misshepnaðist svakalega á þeim tíma sem hún kom út og Laughton fékk aldrei að leikstýra aðra mynd. Það sökkar feitt enda gæti hann haft rosa mikil áhrif á stefnu kvikmynda (miðað við hversu mikil áhrif þessa eina mynd hans hefur haft á mörgum af meisturu-leikstjórum nútima-kvikmynda). Robert Mitchum er sjúúúúúklega góður í þessa mynd enda býr karakterinn hans uppá miklu. Hann leikur sem sagt hypocritical prest sem fer frá bæ til bæ valdandi vandræðum og fjallar myndin aðallega um leit hans að tveimur krökkum sem geyma hrúgu af peningum. Mér finnst myndin endurspegla þeim draumaheim og súrrealisma sem mátti finna í margar Disney myndir fyrir þess tíma en í stað þess að hafa indæla karaktera og hamingju 10x, þá höfum við goddamn Robert Mitchum og hann ásamt öll þessi draumlegu atriði verða að lokum að súrrealistísk hryllingsmynd. Mörg atriði eru ótrulega falleg *sagt með hreimi Guðbjarts jarðfræðikennara* og væri frekar half-assed að reyna telja þau öll upp, en uppáhalds-atriðin mín eru sennilega þegar krakkarnir ferðast í bát í fljótinu. Söngurinn, tónlistin og myndatakan gefur okkur ótrulega dreamy atmosphere og ef þessi youtube-myndagæði væri ekki svona slöpp, þá myndi ég örugglega slefa yfir hversu ýkt fallegt þetta allt er:



Það er frekar langt frá því ég sá þessa mynd og því frekar erfitt að blogga um hana og tjá mér nákvæmt um hana en hún er án efa meðal bestu myndum sem ég hef séð.

The Great Escape (1963) - 9/10. I haven't seen Berlin yet, from the ground or from the air, and I plan on doing both before the war is over.










Sannsöguleg mynd leikstýrð af John Sturges (sem ég þarf að sjá fleiri myndum eftir) með helling af frægum leikurum, og þessir leikarar eru ekki einungis bara einhverjir frægir plebbar heldur virðist John Sturges hafa valið sér einkum töffir og skemmtilegir leikarar. Myndin fjallar um helling af ofurhermönnum sem hafa verið safnaðir saman í einu súper-hermannafangelsi í Þýskalandi á tímum WWII. Allir þessir hermenn eiga sér sögu við að flýja frá fangabúðum (en sumir þeirra hafa náð að flýja oftar en 10 sinnum) og nú eru þeir allir komnir saman... I wonder wut will happen? Til þess að flýja frá þessum fangabúðum þurfa fangarnir að koma upp með fullkomna áætlun. Er svo sýnt hlutverk mikilvægustu karakteranna og er undirbúningur flýjunninnar sýnd með mjög nákvæmum hætti (ég er mikið fan af þannig frásögn eins og er í Day of the Jackal, The Killing, Ocean's Eleven , Escape from Alcatraz o.fl.). Er til dæmis sýnt hvernig verkfræðingarnir sem ætla byggju tunnelinn hugsa sér hann, hvernig þeir dreifa sandinn úr tunnlinum, hvernig þeir ná að anda í tunnlinum, hvernig þeir búa til vegabréf, föt og viðeigandi pappíra handa fanganna sem ætla sér að flýja, hvernig system þeir nota til þess að hætta framkvæmdum ef einn vörður er að nálgast einhvern vinnustað and on and on... Þetta gefur myndina miklan realisma og allt þetta ásamt þekkinguna um að þessir menn voru virkilega til, gerir okkur kleift að tengjast karakteranna miklu betur, bera meiri virðingu fyrir þeim og finna til þegar eitthvað klikkar hjá þeim. Fyrsti helmingur myndarinnar er afslappaður og hálf-kómedískur en í seinni hluta myndarinnar breyttist andrúmsloftið og angist fanganna til þess að flýja og órói þeirra yfir afleiðingarnar koma í ljós (alveg eins og í Stalag 17), og gefur þetta okkur enn djúpari tengingu við karakteranna. Og svo að lokum þegar kemur að the great escape í The Great Escape þá er áhorfendur algjörlega límdir við skjáinn og er spennan á tímum yfirþyrmandi.

1 comment:

  1. Virkilega fín færsla. Góð greinargerð um Night of the Hunter.

    10 stig.

    ReplyDelete