Doctor Zhivago

Doctor Zhivago (1965) - 8/10. Finally, when they could stand it no longer, they began doing what every army dreams of doing... They began to go home. That was the beginning of the Revolution.











Kvikmyndaútgáfa af frægu skáldsögu Boris Pasternak. David Lean er leikstjóri myndarinnar og finns mér hann skemmtilegur leikstjóri. Hann hefur meðal annars gert myndirnar The Bridge on the River Kwai, The Brief Encounter og Lawrence of Arabia. Þessar myndir er allt gamlar en ég verð að segja að þær hafa elst hrikalega vel. Ég myndi eiginlega segja að myndir Lean eldast best af öllum myndum. Þær líta einhvern veginn svo nútimalegar út, myndatakan er svo hrein og lítirnir ekkert daufir.













Skáldsagan og myndin rekur sögu og staða Rússlands á áhugaverðasti tímabil landsins (tímabilið fyrir/eftir Bolshevíka-byltinguna). Við fylgjum Doctor Zhivago (leikin af Omar Sharif) í gegnum þennan óróatíma í sögu Rússlands. Frásögnin hefst rétt áður en WWI skellur á, en á þessum tíma eru Bolshevíkar að styrkjast. Zhivago er svona semi-aðalsmaður og er sýnt hvernig hann lifir góðu lífi á meðan almenningur lifa við slæm kjör. Scenery myndarinnar er óvenjulegt, fallegt og lúmst creepy (enda er fátt tengt Rússlandi sem er ekki amk pínu creepy). Myrkar, kaldar borgir Rússlands og einkennilega arkitektúr þess útbúa umhverfi Doctor Zhivago. Og snjór... mikið af snjó. Ég hef ekki oft spekúlerað úti búninga fólks í myndum en ég tók vel eftir þeim hér og mér fannst búningarnir geðveikt töffir. Yeah...













Áður en WWI hefst er sýnt hvernig lögregluyfirvöld brjóta niður friðsamlegar göngur Bolshevíka og skilja tugi manna eftir látnir. David Lean sýnir okkur ekki beint hvernig þeim er slátrað en myndavélin fókuserar á andlit Omar Sharif sem stendur á svölum og hörfir yfir hryllingin. Omar Sharif sýnir hér sterkan leik og sorg í bland við reiði má sjá útfrá andlitstjáningu hans. Þannig gerum við okkur grein fyrir það sem er að gerast og er þetta mjög sterkt atriði í myndinni. Af þeim David Lean myndum sem ég hef séð myndi ég segja að myndatakan er mest experimental í þessari.













WWI skellir svo á og fer Zhivago til austurvigstöðvanna sem herlæknir. Er hér greinilega sýnt hversu hörmulegar austurvigstöðvarnar voru þar sem Rússneskir hermenn lifa í miklum hryllingi. Er sýnt hvernig þeir sitja í skotgrafir umlyktir snjó um miðja vetur, og mennirnir eru svo bláir/gráir að þeir líta út eins og draugar eða lík. Þar sem að aðstæðurnar voru svona shitty þá labba þessir draugar burt frá vígstöðvunum eftir áróður Bólshevíka.












Stríðið lýkur svo og Doc Zhivago snýr heim til konuna og börnin sín. En allt er breytt. Bolshevikar hafa sigrað og ný samfélagsskipun ríkir. Allir lífa við mikla fátækt og þeir sem voru ríkir fyrir byltingu eða þeir sem eru menttaðir lífa líka við þessi slæmu kjör (Zhivago+fjölskylda einnig). Narrator myndarinnar er hálfbróðir Zhivago (leikin af Alec Guinness (ol' school Obi-Wan Kenobi)) og er hann Bolshevika-lögreglumaður og hann poppar upp á ca 25-mínútna fresti. Hvert skipti sem hann poppar upp fær myndin hálf-creepy, hálf-súrrealistiskt vibe. Fjölskyldan lifir við shit kjör og hún ákveður að engin framtíð sé í borginni. Zhivago planar þá að flytja upp í hálendi Úralfjalla og stunda þar sjálfsþurftarbúskap. Fjölskyldan fer þá öll saman í mikla lestarferð um Rússland. Á þessa ferð er sýnt hvernig bæir og þorp hafa verið brennd niður á meðan það fólk sem lifur í þorp sem hafa ekki verið brennd niður lifa við slæm kjör, hræðslu og vonleysi.













Zhivago er svo rænt af Partisan kómmunistum og þarf hann að fylgja þeim um Úralfjöllin þar sem þeir brjóta niður ýmiss konar uppreisnir. Atriðið þegar honum er rænt er mjög flott tekið upp en þá er Zhivago að ferðast um auðan veg umlukin skóg og ríkir mikil þögn. En alltíeinu með skemmtilega myndavélafærslu er sýnt hvernig Partisanarnir umlykja honum frá skóginum úr báðum áttum. Vera Zhivago hjá Partisönunum gefur okkur sjónarhorn innan frá röðum Bolshevika. Hann nær samt að flýja frá þeim og lendir í alls konar fokki það sem eftir er af myndinni.













Þó að Omar Sharif er í fókus myndarinnar þá stelur Rod Steiger algjörlega myndina í hvert sinn sem hann poppar upp sem ógeðið Komarovsky (svipað og Orson Welles í The Third Man). Myndin er kringum 200 mínútur en þrátt fyrir það finnur maður aldrei fyrir neina þreyttu enda stórmerkileg saga hér á ferð.

Inside Man

Inside Man (2006) - 8/10. Sorry to interrupt you, Mister Mayor, but there's an old American saying: When there's blood on the streets, somebody's gotta go to jail.











Spike Lee mynd um bankarán og gíslatöku með Cliwe Owen og Denzel Washington í aðalhlutverkum. Myndatakan er kreatív og Spike Lee notar sitt dæimgerða skot við einu tilviki þegar einn karakter fer að svífa á tilfinningaríka stund. Spike Lee lætir oft fólk svífa á tilfinningaríkum stundum. Það sem maður tekur sérstaklega eftir er hversu fjölbreyttir allir karakterarnir eru þegar kemur að húðlit og kynþátt. Enda er Spike Lee frægur fyrir að klaga yfir hversu "hvítt" Hollywood er og hversu "hvítar" myndirnar eru. Sagan er sterk og spennandi og leikstjórn Spike Lee er frábær.

Highlander

Highlander (1986) - 5/10. He's a Highlander, by God, and the last sound he hears should not be that of a wailing woman!














Highlander er svona fantasy action mynd sem hefur áunnið sér ágætt cult status. Ég hef séð brot úr sjónvarpsþáttunum en mér leist ekkert á þá.En þar sem þessi mynd er með ágæta einkunn á imdb (fyrir action mynd) og þeirri staðreynd að hún spawnaði sjónvarpsþáttaröð þá ákvað ég að sjá hana. Það sem maður uppgötvar fyrst í byrjun er hversu skrýtin og kjánaleg myndin er. Action atriðin meika lítið séns og eru hálf-kjánaleg. Mikið er um tímaflakk þar sem myndin á sér stað annaðhvort í 1980s New York eða hálendi Skotlands fyrir 600 árum síðan. Þó að myndin eigi sér stað á tveimur mjög svo mismunandi tímaskeiðum þá eru allir bardagar sverðabardagar. Söguþráðurinn er þannig að hópur fólks eru ódrepanlegir en þetta fólk getur bara drepið hvort annað (og eina leiðin til þess að drepa svona gaur er með því að höggva hausinn af með sverði). Mér fannst þessi mynd minna mér á myndum eins og They Live!, Repo Man og Brazil. Þetta eru allt 80s myndir þannig að kanski notuðu þeir svipaðar myndavélar með svipaðri myndgæði or something. Það eru allavega ekki nein önnur bein tengsl milli myndanna.

Það sem er mest áberandi með kvikmyndatökunni er að "krana-myndataka" er mikið notað. Hefðbundinn séna væri að tveir karakterar tala saman labbandi og svo alltíeinu svífur kameran upp í loftið og sýnir þá labba í burtu. Mér fannst myndatakan skemmtileg og sum skot er mjög góð (eitt úr lokabardaga karakter Sean Connery til dæmis). Mér fannst leikur Cristopher Lamberts passa mjög vel saman við steikta og furðulega þema myndarinnar. Tónlistin er öll eftir Queen. Ég hata Queen. Þetta ýkta Broadway sjitt hjá þeim passaði alls ekki inn í myndina og gerði hana miklu verr. Mér hefði fundist Georgio Moroder tónlist eða eitthvað í átt að Blade Runner stefið passa betur við.

Police Story + Man Bites Dog

C'est arrivé près de chez vous (1992) - 8/10. Belgisk mockumentary um fjöldamorðingja. Myndin er mjög skondin og tekst henni mjög vel að fá mann að hlæja þrátt fyrir að umfjöllunarefnið er mjög hrottalegt. Myndin byggir upp mjög sérstakt atmosphere þar sem manni finnur fyrir viðbjoð gegn atriðum þar konum er nauðgað og smákrökkum myrt en svo mínútu seinna fer maður að hlæja yfir bröndurum hjá þessum morðingja.

Ging chat goo si (1985) - 7/10. Brjáluð Jackie Chan action mynd frá Hong Kong. Jackie Chan leikstýrir myndina og hann gerir það vel. Bardagaatriðin eru frábær og meðal þau albestu sem maður hefur séð. Húmorinn gengur líka alveg upp.

Veikinda-myndir

edit: Liturinn ruglaðist eitthvað upp hjá mér, þess vegna lítur þetta svona skrítið út -.-

Ég var veikur í viku or so, og tók þá kvikmynda overkill:

*Aladdin (1992) - 7/10. Ein af síðustu klassísku disney myndirnar sem voru 'teiknaðar'. Í grunninn er þetta rómantísk grínmynd en myndin verður súrrealístisk á tímum og gerir virkilega not af mediumið sem er animation. Brandararnir virka, söguþráðurinn er spennandi og myndin er sjónrænt falleg.
*The Hudsucker Proxy (1994) - 9/10. Frábær Coen myndir þar sem bræðurnir taka sinni list út á ýstu nöf. Mér finnst þetta dæmi um Coen mynd þar sem gjörsamlega allt gengur upp. Leikstjórnin, handritið, tónlistin, cinematographyn, leikararnir og húmorinn er svo hrikalega fullkominn hér. Hún er yfirleitt talin meðal verri Coen myndum en mér finnst hún næstbest hjá þeim eftir The Big Lebowski. Introið er meðal bestu introum sem ég hef séð. Gott dæmi um frábæra rithæfileika bræðranna og Carter Burwell gerir einnig awesome score.













*Master and Commander: The Far Side of the World (2003) - 7/10. Þessi mynd tekur okkur umborð eitt skip Breska flotans á tímum Napóleon-styrjöldarinnar. Flestar svona "báta" myndir sem ég hef séð finnst mér tapa miklu á hversu mikil einangrun virðist ríkja. Það eina sem maður sér í 90-120 mínútur er sama hafið og sami báturinn. Besta báta-myndin sem ég hef séð er Das Boot þó en hún gerir hrikalega miklu úr þessari einangrun og áhorfandinn liður að lokum eins og hann sé með þeim þarna níðrí kafbátnum. Þannig að það er hægt að nýta sér einangrunina. Master & Commander átti góða punkta og báta-bardagarnir voru mjög flottir.
*Barton Fink (1991) - 8/10. Jamm, önnur Coen mynd. Sagan bakvið myndina er víst að bræðurnir voru með writer's block og skrifuðu þannig bara mynd um handritshöfund með writer's block. John Turturro fer sennilega með besta leik sinn hér sem nervy, tense New York gyðingur kominn til Hollywood. Myndin er mjög skemmtileg þangað til ástkonan er kynnt til sögu en myndin dalar allsvakalega þá. Hún pikkar svo upp aftur þegar eitt svakalegt gerist og eru lokamínúturnar hreint frábærar.














*Repulsion (1965) - 7/10. Polanski mynd um einmanna franska táningsstelpu í London. Catherine Deneuve er mjög sterk í sínu hlutverki og er mjög áhugavert að horfa á ferlinu þegar hún verður geðveik. Bestu atriðin eru án efa þegar Polanski gerir allt súrrealistiskt og fer að leika sér með myndavélina en þau voru of fá fannst mér.














*The Asphalt Jungle (1950) - 7/10. Dæmigerð film noir mynd um sóðalega krimma, double crosses og sígarettur. Myndin svipar mjög til the Killing og mér finnst alveg líklegt að Kubrick hafi verið undir miklum áhrifum þegar hann gerði hana.
*Viskningar och rop (1972) - 8/10. Ingmar Bergman mynd í lit um samband 3 systra þegar ein þeirra verður deyjandi. Maður veit það alltaf þegar maður horfir á Bergman myndir að maður muni sjá eitthvað sem hefur aldrei sést áður.













*Pitch Black (2000) - 7/10. Sci-fi mynd um hóp fólks á framandi plánetu. Er full af göllum og kjánalegum atriðum en er samt sem áður ágæt skemmtun.
*The Taking of Pelham One Two Three (1974) - 7/10. Upprunalega myndin um lestina Pelham 123 sem verður tekin af glæpamönnum. Walther Matthau leikur lögguna sem á að stoppa krimmanna og leikur hann dæmigerða hlutverk sitt sem grumpy en samt witty gammall kall. Myndin er spennandi og miklu betri en endurgerðin.
*The Curious Case of Benjamin Button (2008) - 9/10. Þessi David Fincher mynd er nú uppáhalds-2008 myndin mín (move over sjónvarpsmyndin Recount) og Fincher hittir aftur í mark. Hún fjallar Benjamin Button sem byrjar líf sitt gammal en endar það ungur. Lífið hans er ævintýralegt og spennandi saga hér á ferð. Myndin verður mjög svo tilfinningarík þegar Button breyttist í krakka og gleymir öllu því sem hann hefur gert á sinni ævi. That made me a sad panda.










*The Defiant Ones (1958) - 8/10. Þriðja Stanley Kramer myndin sem ég hef séð og eins og hinar (epísku meistaraverkin Inherit the Wind og Judgment at Nuremberg) þá er þessi líka frábær. Hún fjallar um tvo strokufanga (einn svartur og hinn hvítur) og um hvernig samband þeirra í tengslum við þynþátt hvors annan breytist. Tony Curtis er ótrulegur í þessa mynd og sýnir einn sterkasta leik sem ég hef séð í atriðinu þegar hann afsalar rasisman sinn og svona semi-fórnar sjálfum sig til þess að bjarga svertingjann sem er leikinn af Sydney Poitier.

Notorious

Notorious (1946) - 6/10. Ég horfði ekki á þessa mynd whenever-þið-horfðuð-á-hana. Ég var samt buinn að sjá hana og þó svo hún væri ágæt þá valdi hún mér miklum vonbrigðum. Fagmannleg kvikmyndataka einkennir myndina og nokkur fræg skot eru að finna úr henni. Samt sem áður fannst mér tempóið dauflegt og mér fannst Cary Grant eins woody og hann getur mögulega verið. Ingrid Bergman hrifði mig ekki heldur hér. Mig minnir að mér hafi fundist söguþráðurinn áhugaverður en að öllum atburðum tók óralangan tíma og allt þetta persónulega þvaður og rómantík innámilli skemmti mér ekkert sérstaklega. Af þeim 14 or so Hitchcock myndir sem ég hef séð er þessi sennilega verst og segir það allt um gæði leikstjórans.

Anatomy of a Murder

Anatomy of a Murder (1959) - 10/10. Twelve people go off into a room: twelve different minds, twelve different hearts, from twelve different walks of life; twelve sets of eyes, ears, shapes, and sizes. And these twelve people are asked to judge another human being as different from them as they are from each other. And in their judgment, they must become of one mind - unanimous. It's one of the miracles of Man's disorganized soul that they can do it, and in most instances, do it right well. God bless juries.


















Fyrir rúma viku síðan datt ég ég í lukku pottinn og fann eina mynd sem ég hef beðið langan tíma eftir að poppi upp á dagskrána á SKY. Það var margt við þessa mynd sem benti til þess að mér myndi finnast hún góð: vel metinn hjá öðrum kvikmynda-unnendum, James Stewart, Otto Preminger + þeirri staðreynd að myndin skuli vera courtroom drama (en ég er mikill sucker fyrir þannig myndir). Ég vissi þó ekki að hún myndi verða eins sjúklega frábær og raun bar vitni.

















Myndin hefst á frægu opening credits sénu þar sem trippy taktar jazz meistara extraordinaire Duke Ellington og frumlega credits framsetningin gefur strax til kynna einstöku stefnuna sem myndin tekur:

Það sem ég strax tók eftir þegar myndin rúllaði af stað var myndatakan en hún var frekar spés. Mér fannst eins og myndavélin væri alltaf frekar nálægt leikurunum og eins og árekstur væri í vændum með hverri hreyfingu leikarans, en með líprum myndavélafærslum færði myndavélin sér alltaf og gaf okkur nýtt og ferskt skot frá nýjum vinkli.

James Stewart leikur lögfræðing sem hefur lent í tilvistarkreppu eftir að hann missir naumlega af embættið sem saksóknari í bænum hans. Eyðir hann dögunum í að veiða fisk með fyrrverandi lögfræðing sem er nú fyllibytta. Eyðir Stewart svo miklum tíma í að veiða að kæliskápurinn hans er fylltur fiski. En alltíeinu berst honum atvinnutækifæri þar sem ungur hermaður (leikinn af Ben Gazzara) biður hann um að verja sig gegn morðákæru. Ben Gazzara hefur drepið mann sem er talinn hafa nauðgað konu hans (Lee Remick) og þarf Stewart að bjarga honum. Vörnin sem Stewart notar svo er insanity og snúast réttarhöldin um tvennt: 1) hvort Lee Remick hafi verið nauðgað 2) hvort Ben Gazzara hafi verið nógu "tímabundið geðbilaður" til þess að afsaka glæp sinn.

















Samspil alla karakteranna er yndislegt að horfa á og tók ég strax eftir ákveðna subtle kekki, andlitshreyfingar og einkenni sem aðalkarakterarnir sýndu við dialogue. Mér finnst slíkt oft skorta í hefðbundnar myndir en hér sást það mjög greinilega. Fær Preminger og leikarahópurinn stórt hrós fyrir það. James Stewart fer með kostum og þó hann leiki svipuðum leik í flestum myndum sínum þá finnst mér hann eiga leik lífs síns hér. Þegar hann og George C. Scott takast á í réttarsalnum á sér stað eitt flottasta samspil tveggja leikara sem ég hef séð. Og það frábæra með þau atriði er að sjaldan eiga þeir tveir félagar dialogue saman og samt verða þau svona ýkt nett. Leikstjórinn Otto Preminger fer einnig á kostum en hann hámarkar tilþrif leikaranna með mjög skemmtilegri upptöku. Á tímum er það eins og ballett að horfa á coordinationið milli Stewart, Scott og myndavélina þar sem einn karakter segir eitthvað, færir sig til, myndavélin færir sig til, næsti karakter færir sig að myndavélinni og svo burt, og svo zoomar myndavélin út og hinn karakterinn traðkar inn frá hægri... og svo framvegis...

















Flottasta atriði myndarinnar er einmitt atriði tengt þessu. Atriðið er þegar George C. Scott reynir að blokkera sjón Stewarts þegar Scott er að yfirheyra mikilvægasta vitnið. Færslur Scotts, Stewarts og myndavélarinnar eru þá svo ótrulega nettar að þegar Stewart að lokum öskrar "OBJECTION, your honor" þá varð mesta sólheimarglott sem hefur nokkurn tímann sést á mér.















Myndin gefur okkur annars skemmtilega frásögn af réttarhöld from start to finish. Hefðbundnar courtroom dramas virðast eiginlega bara sýna yfirheyrslu vitna og fólki tengt glæpamálinu persónulega. Anatomy of a Murder sýnir þó bail procedúrið, kviðdómenda-valið, yfirheyrsla við "the arresting officer"/krufningarmanninum/maðurinn sem myndaði líkið... og svo framvegis... Þessar sénur verða ótrulega skemmtilegar þökk sé samspil lögfræðinganna. Það mætti segja að þar sem 12 Angry Men leyfði okkur inn í huga kviðdómenda þá gerði Anatomy of a Murder okkur að kviðdómendunum. Anatomy of a Murder tók mig staði sem Liz Lemon myndi segja "I want to go to there" um og náði ég að innsigla mína fyrstu 10/10 í mörg ár (Once Upon a Time in America var síðasta 10/10 sem ég gaf).